ශ්රී ලංකාවේ ගුවන් සේවා ඉතිහාසය–Aviation History of Sri Lanka– VIII කොටස
ශ්රී ලංකාවේ ගුවන් සේවා ඉතිහාසය–Aviation History of Sri Lanka– VII කොටස
1986
1986 මැයි මස 3 වන දින ලන්ඩනයේ සිට සුරිච් හා ඩුබායි හරහා කොළඹට පැමිණ මාලදිවයින බලා පිටත් වීමට සුදානමින් තිබූ UL512 දරණ ලොක්හීඩ් “ට්රයිස්ටාර්“ වර්ගයේ “එයාර් ලංකා“ ගුවන් යානය ත්රස්තවාදීන්ගේ බෝම්බ ප්රහාරයට ලක් වූ අතර එම ප්රහාරයෙන් යානය දෙකඩ වූ අතර මගීන් 21 දෙනෙකු මරණයට පත්විය. පසුව කරන ලද පරීක්ෂණ වලදී පැහැදිලි වූයේ එම බෝම්බය යානයේ භාණ්ඩ ප්රවාහන කුටියේ භාණ්ඩ සමග තිබූ බවයි. මෙම ගුවන් යානය ශ්රී ලංකාවේ ගුවන් යානා ලියාපදිංචි කිරීමේ ලේඛණයට ඇතුලත් කර තිබුණේ 4R-ULD යන නමිනි.
4R-ULD යානයේ 1983 දි ගත් ඡායාරූපයක්
4R-ULD යානයේ ප්රහාරයෙන් පසු
1986 නොවැම්බර් මස 22 වන දින ලෝකයේ පළමු සුපර් සොනික් ගුවන් යානා වර්ගයේ කොන්කෝර්ඩ් යානාවක් ඒවා භාවිතයෙන් ඉවත් කිරීමට පෙර ලොව වටා ගිය ගමනේ දී ශ්රී ලංකාවට ද පැමිණියේයය.
කොන්කෝර්ඩ් යානයක්
1988
1988 වන විට ගුවන් තොටුපළේ සංවර්ධන කටයතු අවසන් වූ අතර නව පහසුකම් සමග වසරකට මගීන් මිලියන 3.5 ක් ධාරීතාවක් එයට දරා ගැනීමට හැකියාව ලැබිණ. නව ධාවන පථයද විවෘත කෙරිණ. ඒ සමගම පැරණි ධාවන පථය “ටැක්සි“ පථයක් ලෙස භාවිතාව ආරම්භ කෙරිණ.
1990
1990 වසර වන විට රජය ගුවන් භාණ්ඩ ප්රවාහනය සම්බන්ධයෙන් වූ නීති රීති ලිහිල් කිරීමට තීරණය කළ අතර ඒ සඳහා “විවෘත ගුවන“ ප්රතිපත්තියක් (Open Skies Policy) අනුගමනය කිරීමට තීරණය විය. එය ගුවන් භාණ්ඩ ප්රවාහනයේ පිබිදීමක් ඇති කිරීමට සමත් වනු ඇතැයි විශ්වාස කෙරිණ.
1990 නොවැම්බර් 12 දින සිට 16 වන දින දක්වා ශ්රී ලංකාවේ දී “ආසියා - පැසිෆික්“ කලාපීය සිවිල් ගුවන් සේවා අධ්යක්ෂ ජනරාල්වරුන්ගේ 26 වන සම්මන්ත්රණය ශ්රී ලංකාවේ දී පැවැත් විණ. මේ සඳහා රටවල් සහ වෙනත් සංවිධාන 31කින් නියෝජිතයින් 88 දෙනකු සහභාගී විය.
1992
1992 වසරේ දී “ගුවන් භාණ්ඩ ගම්මානය“ උත්සවාකාරයෙන් විවෘත කරනු ලැබිණ. මේ වසරේ දී ම ගුවන් සමාගම් සහ ගුවන් තොටුපළ ආයතනයෙන් සපයනු ලබන ආරක්ෂක සේවා සිවිල් ගුවන් සේවා අධ්යක්ෂවරයාගේ නියාමනයට යටත් කරනු ලැබිණ. එලෙසම නෙදර්ලන්තයේ “හේග්“ නුවර දී සංශෝධනය කරන ලද “වෝර්සෝ“ ගිවිසුම ශ්රී ලංකාවේ ද ක්රියාත්මක කරනු ලැබීය. තවත් විශේෂ සිදු වීමක් වූයේ එතෙක් “සිවිල් ගුවන් සේවා අධ්යක්ෂවරයා“ ලෙස හඳුන්වනු ලැබූ තනතුර “සිවිල් ගුවන් සේවා අධ්යක්ෂ ජනරාල්“ ලෙස යළි නම් කරනු ලැබිණ. තවද ගුවන් ප්රවාහන පහසුකම් සපයන්නන් සිවිල් ගුවන් සේවා අධ්යක්ෂ ජනරාල්වරයාගේ නියාමනයට යටත් කරනු ලැබීමද මෙම වසරේ දී ම සිදු කරනු ලැබිණ.
1992 වර්ෂයේ දෙසැම්බර් මාසයේ දී “එයාර් ලංකා“ ගුවන් සමාගම පළමු “එයාර්බස්“ වර්ගයේ ගුවන් යානාවක් මිලදී ගන්නා ලද අතර එය “එයාර්බස් 320“ වර්ගයේ විය. පසුව මෙම කටුනායක බණ්ඩාරනායක ජාත්යන්තර ගුවන් තොටුපලට කොටි ත්රස්තවාදීන් විසින් එල්ල කරන ලද ප්රහාරයේ දී විනාශයට ලක් විය. මෙම ගුවන් යානයේ ලියා පදිංචි අංකය වූයේ 4R-ABA ය.
පළමු එයාර් බස් ගුවන් යානය - 4R-ABA
1993
1993 වර්ෂයේ දී “ස්කයිකැබ්“ ගුවන් සමාගම විසින් ඇන්ටනොව් 12 වර්ගයේ ගුවන් යානාවක් උපයෝගී කර ගනිමින් ජාත්යන්තර ගුවන් භාණ්ඩ ප්රවාහන සේවා ආරම්භ කෙරිණ. ශ්රී ලංකාවේ ලියාපදිංචි පෞද්ගලික ගුවන් සමාගමක් විසින් ජාත්යන්තර ගුවන් ගමන් ආරම්භ කළ පළමු අවස්ථාව එය විය.
මේ අතර කටුනායක රේඩාර් පද්ධතිය වැඩි දියුණු කිරීම 1994 වසරේදී සිදු කළ අතර ද්විමාන රේඩාර් පද්ධතියක් සවි කිරීම සිදු කෙරිණ. එලෙසම “එයාර්ලංකා“ සමාගමට පළමු “එයාර්බස් 340“ වර්ගයේ ගුවන් යානා ලබා ගැනීමත් මේ වසරේ සිදු විය. දැනට ශ්රී ලංකාව සතු විශාලම ගුවන් යානා වර්ගය වන්නේ A340 වර්ගයේ මෙම ගුවන් යානාවන්ය. පහත දැක්වෙන්නේ මුල් ගුවන් යානාවකි.
1994
1994 වර්ෂයේ දී දේශීය ගුවන් ගමන් ක්ෂේත්රෙය් නව පිටුවක් පෙරළමින් දේශීය ව ලියාපදිංචි වූ “ලයන්එයාර්“,“එක්ස්පො එයාර්“, “ස්කයිකැබ්“, “එයාර් ටුවර්ස්“ වැනි ගුවන් සමාගම් රුසියාවේ නිෂ්පාදිත ගුවන් යානා සහ හෙලිකොප්ටර් යොදා ගනිමින් දේශීය ගුවන් ගමන් ආරම්භ කරන ලදී. විශේෂයෙන් රත්මලාන සිට පලාලි සහ ත්රිකුණාමලය දක්වා ඔවුන්ගේ මෙහෙයුම් සිදු කෙරිණ.
1995
1995 වසර වන විට කටුනායක ජාත්යන්තර ගුවන් තොටුපලේ මුළු මගී මෙහෙයුම 2,000,000 ඉක්මවා තිබූ අතර භාණ්ඩ මෙට්රික් ටොන් 76 සහ ගුවන් යානා මෙහෙයුම් 16500 ක් ඉක්මවා තිබිණ. එතෙක් “කටුනායක ජාත්යන්තර ගුවන් තොටුපළ“ වශයෙන් හැඳින්වූ ගුවන් තොටුපල “බණ්ඩාරනායක ජාත්යන්තර ගුවන් තොටුපල“ ලෙස යලි නම් කරන ලදී. මේ වසරේ දීම ආරක්ෂක හේතු නිසා දේශීය ගුවන් ගමන් රජය විසින් නවතා දමන ලදී. නමුත් “ලයන් එයාර්“ සමගම හමුදාව වෙනුවෙන් මෙහෙයුම් සිදු කරන ලදී
1998
1998 පෙබරවාරි මස 10 වන දින ජාත්යන්තර සිවිල් ගුවන් සේවා සංවිධානය විසින් ශ්රී ලංකාවේ ගුවන් සුරක්ෂිතතාවය පිළිබඳ විගණනයක් සිදු කරන ලදී.
“එයාර්ලංකා“ ගුවන් සමාගම 1998 අප්රේල් මස 1 වන දින ඩුබායි මූලික කරගත් මෙහෙයුම් සිදු කරන “එමිරේට්ස්“ ගුවන් සමාගමේ උපායමාර්ගික කළමණාකරනයට යටත් කරනු ලබන වසර 10 සඳහා වන ගිවිසුමකට ශ්රී ලංකා රජය එළඹි අතර එහි දී ගුවන් යානා බිම් මෙහෙයුම් හා ආහාර ලබා දීම එම ගිවිසුමට අදාළ විය. “එයාර්ලංකා“ සමාගමේ 51% ක් රජය සතු වූ අතර 43.6% ක්“එමිරේට්ස්“ සමාගම සතු විය. එම ප්රමාණය එක්සත් ජනපද ඩොලර් මිලියන 70 ක් පමණ වටිනාකමකින් යුතු විය. මෙම ගිවිසුමත් සමගම 1999 වසරේ දී “එයාර්ලංකා“ සමාගම “ශ්රීලන්කන් එයාර්ලයින්ස්“ යනුවෙන් ප්රති නාමකරණය කරන ලදී.
“එයාර්ලංකා“ ලාංඡනය
නව සළකුණ
1998 සැප්තැම්බර් මස 29 දින “ලයන් එයාර්“ සමාගමට අයත් අංක 602 දරණ ඇන්ටනොව් 24 වර්ගයේ යානාව මගීන් සහ කාර්ය මණ්ඩලය සමග 55 දෙනෙකුත් සමග පලාලි ගුවන් තොටුපලෙන් ගුවන් ගත වී මිනිත්තු 10 ට පසු මන්නාරම් ද්රෝණියේ ඉරණතිව් අසල මුහුදට කඩා වැටින. මෙය කොටි ත්රස්තවාදීන්ගේ මිසයිල ප්රහාරයකින් සිදු වූ බව පසුව අනාවරණය කර ගන්නා ලදී. දැනට පවතින තොරතුරු අනුව මෙම අනතුරින් කිසිවකුත් දිවි ගලවා ගත්තේ නැත.
තව කොටසක් බලාපොරොත්තු වන්න
ශ්රී ලංකාවේ ගුවන් සේවා ඉතිහාසය–Aviation History of Sri Lanka– VI කොටස
මෙම ලිපියේ පස්වන කොටස මින් පෙර පළවිය
1979
1979 වර්ෂයේ දී “එයාර් සිලෝන්“ සමාගම විසුරුවා හරිනු ලැබූ අතර එම වර්ෂයේ ම සැප්තැම්බර් මස 1 වන දින සිට “එයාර් ලංකා“ සමාගම පූර්ණ රජයේ සංස්ථාවක් ලෙස පිහිටුවන ලදී. මෙහි මුල් කාලීන කළමණාකාරීත්වය සහ තාක්ෂණික සහාය “සිංගප්පූරු“ ගුවන් සමාගම මගින් සිදු වූ අතර ඔවුන් විසින් “බෝයිං 707-300“ යානා 2 ක් ද සපයන ලදී. එම සමාගමේ මුල්ම ගුවන් ගමන තායිලන්තයේ බැංකොක් වෙත සිදු කෙරිණ. එම වර්ෂයේම නොවැම්බර් මස දී “බෝයිං 737 – 200“ වර්ගයේ ගුවන් යානා දෙකක් “එයාර් ලංකා“ සමාගම විසින් කලාපීය ගුවන් ගමන් සඳහා යෙදවීමට බදු පදනම යටතේ ලබා ගන්නා ලදී.
1980
තවද 1980 වර්ෂය වන විට “එයාර් ලංකා“ සමාගමේ මෙහෙයුම් ජාලය තවදුරටත් ව්යාප්ත කරමින් ෆ්රැන්ක්ෆර්ට්, සුරිච්, පැරිස්, ලන්ඩන් (ගැට්වික්), බැංකොක්, සිංගප්පූරුව, ක්වාලාලම්පූර්, බහරේන්, ඩුබායි, බොම්බාය, මදුරාසිය හා මාලේ යන නගර වලට මෙහෙයුම් සිදු කරන ලදී.
එම වර්ෂයේදී 1979 අංක 46 දරණ පණත මගින් “ගුවන් තොටුපළ අධිකාරිය“ පිහිටුවමින් එම ආයතනයට එතෙක් සිවිල් ගුවන් සේවා දෙපාර්තමේන්තුව භාරයේ තිබූ සිවිල් ගුවන් තොටුපල නඩත්තුව හා සංවර්ධනය භාර කරන ලදී.
එම වර්ෂයේ සිදු වූ තවත් විශේෂ සිදු වීමක් වනුයේ පෞද්ගලික ගුවන් සමාගමක් වශයෙන් පිහිටුවා තිබූ “උපාලි ඒවියේෂන්“ සමාගම de Havilland DH-6 Twin Otter turbo prop ගුවන් යානයක් යොදා ගනිමින් රත්මලාන, පලාලි හා ත්රිකුණාමලය අතර දේශීය ගුවන් මෙහෙයුම් ආරම්භ කිරීමයි.
1980 මැයි මාසයේ දී “එයාර් ලංකා“ ගුවන් සමාගමට “බෝයිං 707“ වර්ගයේ ගුවන් යානා දෙකක් “සිංගප්පූරු“ ගුවන් සමාගමෙන් ලබා ගන්නා ලදී. නොවැම්බර් මාසයේදී පළමු Lockheed L-1011 Tristar වර්ගයේ ගුවන් යානය ලබා ගන්නා ලදී. 1981 වර්ෂයේ දී තවත් එම වර්ගයේ ම යානයක් ලබා ගන්නා ලදී.
1982
1982 වර්ෂයේ දී රත්මලානේ “එයාර් ටැක්සී“ සමාගම මගින් “පියසර පුහුණු පාඨමාලාව“ ආරම්භ කරන ලදී. එම වර්ෂයේදීම “එයාර් ලංකා“ සමාගම මගින් L-1011-500 වර්ගයේ අළුත්ම ගුවන් යානා දෙකක් මිළ දී ගන්නා ලදී.
මෙම වර්ෂය තුලදීම ශ්රී ලංකාවේ මෙහෙයවන ලද මගීන් සංඛයාව 1,000,000 ක්ද භාණ්ඩ මෙට්රික් ටොන් 50 ක් ද ඉක්මවූ අතර ගුවන් යානා මෙහෙයුම් ගණන 11000 ඉක්මවිය.
1982 වර්ෂය ශ්රී ලාංකීය නාමයත් ශ්රී ලංකාවේ ගුවන් සේවාවත් ජාත්යන්තරව කතිකාවකට පාත්රවන තරමේ වර්ෂයක් බවට පත් වන්නේ ඉතිහාසයේ අන් කවර දිනයකවත් සිදු නොවූ ආකාරයේ සිදුවීමක් හේතුවෙනි. එය සමහර පුද්ගලයින් වීර ක්රියාවක් ලෙස ද සඳහන් කරන ලදී. ඉතාලියේ සිට ඉන්දියාව හරහා බැංකොක් සහ ජපානය බලා පියාසර කරමින් තිබූ අලිටාලියා ගුවන් සමාගමට අයත් මගීන් 300 දෙනෙකු රැගත් ගුවන් යානය අඩි 35000 ක් ඉහළ අහසේදී පැහැර ගැනීමකට ලක් විය. ඒ පැහැර ගැනීම සිදු කරනු ලැබූවේ 1982 ජූනි 30 වන දින වන අතර සේපාල ඒකනායක නම් තරුණයකු විසිනි. මෙහිදී යානය පුපුරුවා හරිනු ලබන බවට තර්ජනය කිරීමෙන් පසු බැංකොක් ගුවන් තොටුපලට ගොඩබැස්සවීම සිදු කරනු ලැබූ අතර එහිදී සේපාල ඒකනායක විසින් ඔහුගේ ඉල්ලීම් ඉදිරිපත් කරනු ලැබිණ. ඔහුගේ බිරිඳ වන ඉතාලි ජාතික ඇනා ත්, පුතා වන ෆ්රී ත් ඔහුට ලබා දෙන ලෙසත් රු. 300,000 ක මුදලකුත් ඔහු ඉල්ලා සිටි අතර පැය 30 ක් ඇතුළත සියළු ඉල්ලීම් ඉටු වූ අතර ආරක්ෂිතව ශ්රී ලංකාවට පැමැණින. නමුත් ජාත්යන්තරව ඔහු කරන ලද ක්රියාව ගුවන් සේවා ක්ෂේත්රයට තර්ජනයක් වූ බැවින් නීතිමය ක්රියා මාර්ග ගැනීමට අවශ්ය විය. නමුත් එවකට මේ සඳහා ශ්රී ලංකාවේ නීති ප්රතිපාදන නොතිබූ බැවින් අතීතයට බලපාන පරිදි නීති සම්පාදනය කරමින් ඔහුට නීති ක්රියාමාර්ග ගනු ලැබිණ. එම පණත 1982 අංක 24 දරණ Offences against Aircraft යනුවෙන් නම් කරනු ලැබීය. ඔහු ගත් මුදල් රාජසන්තක වූ අතර වසර 5 ක සිර දඬුවම් නියමු විය. 1987 වසරේ දී නිදහස ලබූවා. (මෙම සිද්ධිය සම්බන්ධයෙන් සම්පූර්ණ ලිපියට මෙතනින් යන්න)
සේපාල මහතා සහ ෆ්රී (සේපාල මහතාට වමෙන් සිටී)
1983
1983 වසරේදී රජයට අයත් පෞද්ගලික සමාගමක් ලෙස “සීමාසහිත ගුවන් තොටුපල හා ගුවන් සේවා (ශ්රී ලංකා) සමාගම“ පිහිටුවන ලැබූ අතර ගුවන් තොටුපළ අධිකාරියේ තිබූ කාර්යයන් ද සිවිල් ගුවන් සේවා දෙපාර්තමේන්තුව සතුව තිබූ යම් යම් කාර්යයන්ද මෙම සමාගමට පැවරිණ. විශේෂයෙන් සිවිල් ගුවන් සේවා දෙපාර්තමේන්තුව සතුව තිබූ ගුවන් සංතරණ සේවා සහ පහසුකම් සැපයීම ද ගුවන් ගමන් පාලනය ද මෙම සමාගමට පැවරිණ.
1984
ශ්රී ලංකාව සතුව තිබූ එකම ජාත්යන්තර ගුවන් තොටුපල වන කටුනායක බණ්ඩාරනායක ජාත්යන්තර ගුවන් තොටුපල වැඩිවන මගී සහ ගුවන් යානා ප්රවාහනය හමුවේ නවීකරණය කිරීමකට ලක් කිරීම 1984 වර්ෂයේ දී ආරම්භ වු අතර ඒ අනුව නව ධාවන පථයක් සකස් කිරීම, මගී පර්යන්ත ගොඩනැගිල්ල සකස් කිරීම, භාණ්ඩ මෙහෙයුම් පර්යන්තය සහ නව ගුවන් ගමන් පාලක කුළුණ ඉදිකිරීමත් ගුවන් සංතරණ සේවා පහසුකම් වැඩි දියුණු කිරීමත් මේ සංවර්ධන කටයුතු වලට අයත් විය. නව ධාවන පථය භාවිතය නිසා පැරණි ධාවන පථය සමාන්තර “ටැක්සි“ පථයක් ලෙස භාවිතා කිරීමට එමගින් අවස්ථාව ලැබේ.
නව ධාවන පථය ගොඩනගන අවස්ථාව
නව ධාවන පථය සහ සමාන්තර “ටැක්සි“ පථය
තව කොටසක් බලාපොරොත්තු වන්න